Reisgidsen naar het front

Ik ga op vakantie en ik neem mee... een reisgids! Maar hoe weet ik nu welke reisgids het beste is voor een weekje 'slagveldvakantie' rond Ieper? Welke reisgids kan ik nu het beste gebruiken op mij zoektocht naar monumenten, musea en begraafplaatsen uit de Eerste Wereldoorlog in de Belgische Westhoek? Een klein overzicht van enkele reisgidsen die ik deze week tot mijn beschikking heb...

Er zijn bibliotheken vol reisgidsen geschreven naar de sporen van de Eerste Wereldoorlog. Al in 1917, dus nog tijdens de oorlog verschenen de eerste 'battlefield guides' naar het front. Bandenboer Michelin bracht een hele serie reisgidsen uit met dagtripjes langs de ruïnes van België en Noord-Frankrijk. Deze gidsen zijn gewilde verzamelaarsobjecten. Ik heb een aantal van deze gidsen in mijn kast staan, waaronder enkele herdrukken. Alle gidsen zijn tegenwoordig online te bekijken via www.archive.org.

Om mij heen ligt een stapel reisgidsen, meegesleept uit Nederland... en een aantal hier op de kop getikt tijdens de afgelopen week. Allemaal zijn ze op hun eigen manier "absoluut onmisbaar" voor me. De eerste is "Gids voor de slagvelden 1914-1918", inderdaad een gids van Michelin. Maar dit is er eentje uit 2014; een zeer actuele heruitgave dus. Je zou bijna denken dat dat iets met de 100-jarige herdenking van vorig jaar te maken heeft. Deze nieuwe uitgave bevat ook een enkele facsimile pagina's uit de oude gidsen. Een handzame gids, ingedeeld naar regio, met zoveel mogelijk informatie op de vierkante centimeter.
Een andere fantastische reisgids naar het westfront is het boek ''Reisgids naar de Eerste Wereldoorlog" (de titel spreekt voor zich...) van Sam van Clemen. Deze gids bevat naast informatie over België ook verwijzingen naar enkele Nederlandse plekken die met de Eerste Wereldoorlog te maken hebben. Deze bijna 500 pagina's tellende gids vertelt het verhaal van de Grote Oorlog en geeft heel veel inhoudelijke achtergrondinformatie bij de monumenten en gedenkplaatsen. Als ik dan toch een nadeel moet noemen: de monumenten staan op plaatsnaam gerangschikt (weliswaar per regio), waardoor het lastig is om een logische route te zoeken om de monumenten te bezoeken. Maar het moet gezegd: een onmisbaar naslagwerk.

En dan is er nog het boek "Onder ogen zien" van Steven Slos en Bart Debeer. Een gids, die ik ooit tegen kwam in het Belgische dorpje Aubel (ongeveer 20 minuten onder Vaals). Helaas destijds uitsluitend in het Frans beschikbaar, maar dankzij een kleine zoektocht op het internet ook in het Nederlands gevonden. Het boek bevat prachtige kleurenfoto's en kaarten en vertelt het verhaal van de oorlog aan de hand van vijf thematische autoroutes door de Belgische Westhoek. Daarnaast schenkt het boek ook aandacht aan de belangrijkste oorlogsmonumenten in Noord-Frankrijk.

En welke gids gebruik ik nou het meest? Om eerlijk te zijn: vanwege z'n handzame formaat en z'n gedetailleerde informatie, gaat de reisgids van Michelin standaard mee in de tas, in combinatie met de gratis (!) reisgids van Toerisme Westhoek, die ik óók nog tot mij beschikking heb. Maar het moet gezegd: de overige reisgidsen heb ik ook niet voor niets meegenomen. Ik stippel de routes langs de bezienswaardigheden uit aan de hand van soms drie, vier verschillende reisgidsen. Allemaal vullen ze elkaar wel weer ergens aan.

Maar toch, Wegereef, als je nou zoveel informatie tot je beschikking hebt, waarom stond je een week geleden dan bij de copyshop met je usb-stick om meer dan 250 printjes te maken en te laten inbinden? Waarom moet je dan zonodig weer je eigen reisgids samenstellen? Denk je het allemaal nóg beter te weten? Of heb je misschien stiekem de wens om zelf eens een keer zo'n mooie gids te schrijven?!